Ontdek jouw familiegeschiedenis

1. Hou alle gegevens zorgvuldig bij

Gegevens die je tijdens je onderzoek ontdekt, hou je het best nauwkeurig en systematisch bij. In data en de spelling van namen sluipen gemakkelijk foutjes, en ook elders is vergissen menselijk. Ga dus zorgvuldig te werk. Zorg dat je het overzicht behoudt. Voor je het weet, stapelen de gegevens zich op.

Naast de eigenlijke vondsten, noteer je ook wie je gesproken hebt en waar je gezocht hebt, en wat je waar precies hebt gevonden. Een correcte bronvermelding is essentieel in wetenschappelijk onderzoek. Het maakt het mogelijk om je vondsten te controleren: voor jezelf en ook voor anderen die op jouw onderzoek voortbouwen. Dan is het gemakkelijk om naar de bron in kwestie terug te keren.

Met bronvermelding respecteer je ook de intellectuele eigendom en het auteursrecht.

Zelfs wanneer je zoektocht bij een familielid, op een website of in een archief niets opleverde, loont het de moeite om dat te noteren. Dit bespaart je niet alleen dubbel werk, maar verhoogt ook de betrouwbaarheid van je opzoekingen.

De gegevens van je voorouders kan je op verschillende manieren bijhouden: op je eigen computer, online, op papier. Ben je een beginner, dan is onze toolkit een goed startpunt.

Tips voor het bijhouden van gegevens:

• Probeer in de mate van het mogelijke altijd naar de originele bron terug te keren.
• Neem en bewaar foto’s, scans/kopieën en screenshots van originele bronnen.
• Verifieer je vondsten door ze tegen ander bronnenmateriaal op te houden.
• Erken de personen (familieleden, andere onderzoekers, enzovoort) aan wie je gegevens te danken hebt.
• Refereer naar bronnen en literatuur op een consequente manier. Wij gebruiken hier de zogenaamde ‘Chicago-stijl’, maar er bestaan ook vele andere.
• Geef twijfels, hypothesen en contradictorische gegevens eerlijk aan.

2. Bewaar en beheer je gegevens via genealogische websites of stamboomprogramma’s

Als genealoog kan het een hele opgave zijn om het overzicht te bewaren in alle data die je hebt verzameld. Gelukkig bestaan er verschillende genealogische programma’s, websites en tools die hierbij kunnen helpen. Een volledig overzicht vind je in de linkgroep ‘Overzicht genealogische websites en stamboomprogramma’s’. 

Het is aangeraden een zekere voorzichtigheid te hanteren wanneer je aan de slag gaat met zulke websites of software. Vaak zijn die websites (deels) betalend en sta je de controle over je eigen onderzoek af. Je geeft een deel van je gegevens aan een bedrijf dat je niet kent, in het geval van genealogie gaat het bovendien over persoonlijke familiegegevens. Weet dus waar je voor tekent én waar je voor betaalt. Door je goed te informeren en aandachtig om te gaan met gebruiksvoorwaarden kom je niet voor verrassingen te staan.

Het aanbod is groot. Denk goed na vooraleer je voor een programma kiest en verken vooraf de mogelijkheden. In het aanbod van stamboomprogramma’s is Aldfaer een gratis en gebruiksvriendelijk Nederlandstalig programma. Naar schatting één op twee genealogen in Vlaanderen gebruikt het. Online zijn onder andere Ancestry en Geneanet populaire genealogische websites. 

De aanwezigheid van een GEDCOM-module is belangrijk. Die term is afgeleid van ‘genealogical data communication’. Met een GEDCOM-file moet het mogelijk zijn om gegevens van één programma over te zetten naar een ander. 

Ook genealogische tools kunnen een grote hulp zijn in je onderzoek. Zo bestaan er bijvoorbeeld programma’s als Transkribus of Transcript, die oude documenten omzetten naar tekst. Een software om beelden van je onderzoeksmateriaal te ordenen kan ook nuttig zijn. Tropy kan je daarbij helpen. Als je onderzoeksfoto’s gewoon in mappen op je computer plaatst, verlies je snel het overzicht. Je kan in Tropy gemakkelijk foto's sorteren in mappen, per foto aanduidingen maken en notities bijhouden en zoeken op trefwoorden. 

In deze linkgroep vind je een vollediger overzicht van enkele genealogische websites, software en tools. 

Luc Chalmet verdiept zich al jarenlang in genealogiesoftware. In dit filmpje hoor je hem aan het woord. Luc wijst op het belang van een kritisch oog tegenover de bronnen die worden aangewend in genealogisch onderzoek. In bronnen zoals bidprentjes, mondelinge overleveringen en geboorteakten kunnen immers tal van fouten geslopen zijn. Daarnaast haalt hij verschillende stamboomprogramma’s aan en zet hij het programma ‘Centurial’ in de verf. Uniek aan dat programma is dat het vertrekt vanuit de invoer van bronvermeldingen alvorens over te gaan tot conclusies.