Kerkelijke registers (Duitsland)

Periode 

Als gevolg van de reformatie raakte Duitsland erg versnipperd in termen van religie. Waar het noorden (het voormalige Pruisen) sterk protestants was, daar was het zuiden (met name Beieren) vooral katholiek. De gebieden in het westen (onder meer Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts) waren zelf sterk versnipperd in protestantse en katholieke gebieden.

Vanaf de zestiende, maar met name in de zeventiende en achttiende eeuw begonnen kerkgemeenten en parochies met het bijhouden van de belangrijkste levensgebeurtenissen van hun religieuze onderdanen. Deze administratie van kerkelijke registers wordt tot op de dag van vandaag nog gevoerd door de kerkgemeenten en parochies.

Bewaarplaats

In de regel worden de protestantse (Luthers, Calvinistisch, etc.) kerkelijke registers bij een zogeheten ‘Landeskirchliches Archiv’ bewaard en de katholieke kerkelijke registers bij een zogenaamd ‘Bistumsarchiv’. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel, zoals bijvoorbeeld het Landesarchiv Nordrhein-Westfalen.

Raadplegen 

Voor de protestantse kerkelijke registers geldt een openbaarheidstermijn van 90 jaar voor doopboeken, 75 jaar voor vormselboeken, 70 jaar voor trouwboeken en 10 jaar voor begraafboeken.

Voor de katholieke kerkelijke registers geldt een openbaarheidstermijn van 120 jaar voor doopboeken, 100 jaar voor trouwboeken en 40 jaar voor begraafboeken.

Gegevens 

  • Doop: doopdatum en naam en voornamen van kind, ouders en getuigen (peter/meter).
  • Trouw: ondertrouw- en trouwdatum, naam en voornamen bruid, bruidegom en getuigen, afgeroepen huwelijkse geboden en plaats van herkomst.
  • Begrafenis: begrafenisdatum (soms ook overlijdensdatum), naam en voornamen overledene, gegevens over verwantschap, aard van de begrafenis en soms de leeftijd.

Let op 

  • Verwar doop-, ondertrouw- en begrafenisdatum niet met geboorte-, huwelijks- en overlijdensdatum.
  • De volledigheid van de registers is sterk afhankelijk van de persoon die ze optekende.
  • De Latijnse voornaam kan afwijken van de werkelijke roepnaam. Bovendien worden namen vaak in de Latijnse naamval genoteerd in katholieke doopregisters.

Tips 

Reeds grote hoeveelheden kerkelijke registers zijn gedigitaliseerd. Bij onder meer het Landesarchiv Nordrhein-Westfalen, via Matricula Online (alleen katholieke kerkelijke registers) en via FamilySearch (tevens deels geïndexeerd) kan je deze gratis raadplegen. Via Archion en Ancestry.de (tevens geïndexeerd) kan je tegen betaling zowel protestantse als katholieke kerkelijke registers raadplegen.

  • Meer weten?

    • Juengling, Fritz, ‘Kirchenbücher & Standesämbter’, Gen.magazine 26:4 (2020) 22-27. Dit artikel lees je hier.
    • Op de wiki van de website Genealogy.net vind je meer informatie over de openbaarheidstermijnen voor de kerkelijke registers.

Auteur: Indie van Lieshout

Welk verhaal heeft jouw familie te vertellen?

Ga op zoek naar jouw familiegeschiedenis aan de hand van ons stappenplan
en ontdek de spannende verhalen van jouw voorouders.

Download hier onze toolkit!