Bronnen

Periode 

Voor de politie die belast was met de openbare veiligheid, was het belangrijk om toezicht te kunnen houden op de vreemdelingen die zich op het grondgebied van een bepaalde stad of gemeente bevonden. Met name vanaf het einde van de negentiende eeuw werden daarom zogeheten ‘Melderegister’ of ‘Einwohner(melde)karteien’ bijgehouden, vooral door steden.

Deze bronnen zijn in zekere zin vergelijkbaar met de Belgische bevolkingsregisters, maar komen niet altijd volledig overeen wat betreft opzet. Eind negentiende eeuw lag de nadruk namelijk vooral op het vreemdelingentoezicht en niet zozeer op de bevolkingsboekhouding. Het zou ook tot 1938 duren, voordat er landelijke regelgeving zou komen met betrekking tot de Melderegister.

Bewaarplaats

De Melderegister en Einwohner(melde)karteien kunnen in veruit de meeste gevallen bij de stads- en gemeentearchieven gevonden worden.

Raadplegen 

Uittreksels uit de Melderegister en Einwohner(melde)karteien zijn al mogelijk als vijf jaar na het overlijden van de betreffende persoon zijn verstreken.

Gegevens 

Omdat de Melderegister en Einwohner(melde)karteien van plaats tot plaats verschillen voor wat betreft opzet, kunnen ook de gegevens die je daarin kan vinden verschillen. In de basis zal je in ieder geval de familienaam, voornaam, datum van inschrijving en datum van uitschrijving kunnen vinden. Daarnaast kunnen in deze bronnen vaak ook adressen, beroepen en op- of aanmerkingen gevonden worden.

Let op 

Omdat er tot 1938 nog geen regelgeving bestond om de Melderegister en Einwohner(melde)karteien te uniformeren, kunnen de gegevens in deze bronnen van plaats tot plaats verschillen.

Tips 

• Slechts weinig Melderegister en Einwohner(melde)karteien zijn gedigitaliseerd. Via FamilySearch kan je er best wat vinden en daarnaast staat er ook een klein aantal op Ancestry.de, waar je voor moet betalen.
• Mocht je op zoek zijn naar een Melderegister dat of een Einwohner(melde)kartei die nog niet gedigitaliseerd is, dan kan je het beste het betreffende stads- of gemeentearchief benaderen. Vaak kan je dan tegen betaling er een scan van ontvangen.