Bidprentje

Periode

De oudste bidprentjes dateren uit de jaren 1730. In Vlaanderen duiken ze op vanaf ca. 1775. Pas vanaf ca. 1820 zijn ze in heel Vlaanderen terug te vinden.

Bewaarplaats

Je vindt bidprentjes op verschillende plaatsen terug:

  • Bij je familieleden.
  • In documentatiecentra van genealogische verenigingen, zoals die van Familiekunde Vlaanderen, van heemkundige kringen, en van geschiedkundige kringen (zoals bijv. GHK Hamont-Achel).
  • In (online) verzamelingen van particulieren, zoals die van Werner Claus, van Peter en Marie-Thérèse Roost en van Philippe verzamelt. De databank Doodsprentjes.be verzamelt bidprentjes van iedereen die ze ter beschikking wilt stellen. Je kan zoeken in Archiefbank Vlaanderen naar particuliere verzamelingen, al zijn die wel niet noodzakelijk online. Een welgekende veilingwebsite voor verzamelaars is Delcampe.
  • In bibliotheken en archieven. Lokale erfgoedbanken en beeldbanken ontsluiten collecties van gemeente- en stadsarchieven: zie bijv. de Erfgoedbank Hoogstraten en de Beeldbank Kortrijk. Het KADOC bewaart verscheidene collecties bidprentjes. De genealogische collectie van de Boekentoren van de UGent bevat ook bidprentjes, onder andere door schenkingen van van de drukkerijen van Florimond van Loo en van J.B. Hemelsoet. Deze zijn ingebonden, fysiek opvraagbaar en alfabetisch gesorteerd maar nog niet op stuk beschreven. Er werd van hun collecties wel een inventaris gemaakt die tussen 1971 en 1979 verscheen als “Repertorium van XIXde eeuwse bidprentjesportretten” in 74 delen in (in totaal 1961 prentjes) in Vlaamse Stam. Sinds 2012 heeft de Boekentoren een overeenkomst met het crematorium van Lochristi en worden jaarlijks nieuwe doodsprentjes gedeponeerd. 

Voor pogingen tot overzicht kan je terecht op o.a. Gentools. Voor initiatieven om verschillende collecties tegelijk doorzoekbaar te maken, zie o.a. Geneanet en OpenArchieven.

Raadplegen

Vrij raadpleegbaar.

Gegevens

Een bidprentje (gedachtenisprentje, herdenkingsprentje) is de verzamelnaam voor een prentje dat herinnert aan een speciale (meestal rooms-katholieke) gebeurtenis, zoals een Eerste Communie, een doop, een overlijden. Bidprentjes bevatten de afbeelding van een heilige ('santjes') en een gebed.

Doodsprentjes zijn bidprentjes die aan het overlijden van een persoon herinneren. Ze worden meegegeven op de uitvaartplechtigheid en bevatten de naam, voornamen en eventuele functies of eretitels van de overledene. Daarnaast vind je er ook de geboorteplaats en -datum op terug, net als de datum en plaats van het overlijden. Bij gehuwde personen is de echtgenoot/echtgenote of weduwe/weduwnaar vermeld. Bij ongehuwde personen bevat het doodsprentje de namen van de ouders.

De oudere doodsprentjes zijn – net als de rouwbrieven – voorzien van een zwarte rouwband. De ‘moderne’ doodsprentjes (vanaf jaren 1930) zijn vaak dubbele prentjes met een afbeelding van de overledene of een kruis. Deze bevatten naast traditionele formules ook meer persoonlijke dankbetuigingen van de familie.

Let op

  • Soms bevatten de bidprentjes onnauwkeurigheden of fouten.

Tips

  • In het familiearchief vind je bidprentjes soms terug in missalen of kerkboeken.

Auteur: Histories, met aanvullingen van Peter Eyckerman

Welk verhaal heeft jouw familie te vertellen?

Ga op zoek naar jouw familiegeschiedenis aan de hand van ons stappenplan
en ontdek de spannende verhalen van jouw voorouders.

Download hier onze toolkit!